Diskin çevresini kalın koruyucu bir kılıf çevreler. Bu kılıfın zayıflaması ya da hasar görmesi; bulging (bombeleşme), protrüzyon ya da herni yani fıtıkla sonuçlanabilir. Bu değişikliklerin hepsi ağrıya neden olur.
Bel fıtığı (disk hernisi) nedir?
Bel fıtığının tıptaki adı disk hernisidir. Omurganın bel bölgesinde 5 adet omur ve 5 adet de disk yer alır. Bu disklerin yırtılması sonucu disk içeriğinin omurilik kanalına girerek sinirlere baskı yapması bel fıtığı olarak tanımlanmaktadır. Bel fıtığı hastalarda şiddetli bel ağrılarına neden olur, bazen bu ağrılar bacağa da yayılabilir. Bel fıtığı yaşlanmaya bağlı ortaya çıkabildiği gibi, belin zorlanması ya da ani yapılan ters hareketler de bu duruma yol açabilir.
Bel fıtığı nedenleri nelerdir?
Bel fıtığı yaygın olarak yaşa bağlı ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. İlerleyen yaşla birlikte diskler zayıflar, yıpranma artar; bu da bel fıtığının nedenleri arasındadır.
Bunun dışında bel fıtığına neden olan durumlar şu şekildedir:
- Ağır yük kaldırma
- Beli zorlayıcı aktiviteler
- Aşırı kilo
- Düşme
- Çok sayıda doğum
Bel fıtığı belirtileri
Bel fıtığı olan hastalarda en sık görülen bulgular şu şekilde sıralanmaktadır:
- Bel ve tutulan sinirlerin dağılım bölgesinde ağrı,
- Hareketle, öksürmeyle, öne eğilmeyle artan ağrı
- Tutulan bacakta olayın şiddetine bağlı his kaybı
- Ağrının olduğu bölgede uyuşukluk hissi
- Kuvvet kaybı
- Refleks kaybı
- Yürümede zorluk
Disk hernisinin tanısı nasıl konur?
Bel fıtığının tanısı, hastanın şikayetleri dinlendikten ve öyküsü alındıktan sonra, klinik muayene bulguları, görüntüleme yöntemlerinin ışığında konur. Omurganın radyolojik görüntüsü ağrının nedenini belirlemede en önemli tetkik aracıdır. Tanı yöntemleri şöyle sıralanmaktadır:
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR) ağrının bel fıtığından mı yoksa eklemlerden mi kaynaklandığı belirlemede en etkili radyolojik yöntemdir.
- Bilgisayarlı tomografi (BT) ile kemik doku değerlendirilir.
- Elektromiyografi (EMG), sinirlerde meydana gelen hasarın görüntülenmesini sağlar.
- Diskografi ile de disk içine boyalı madde verilerek buradaki değişiklikler görülebilir.
Bel fıtığı tedavisi
Hastada; kuvvet kaybı, his kaybı, reflekslerde azalma ve kayıp yoksa cerrahi müdahale hemen gerekli değildir. Bu aşamada algolojinin uyguladığı girişimsel yöntemler kullanılır. Bel fıtığını tedavi etmek için kullanılan ameliyatsız girişimsel yöntemler şu şekildedir:
- Steroid enjeksiyonu
- Disk içi elektrotermal tedavi
- Disk içi plasma laser (L-disq)
Hastada kalıcı his kaybı, kuvvet kaybı ve refleks kayıpları meydana gelirse o zaman cerrahiye başvurulması gerekir.
Ayrıca hasta düzeldikten sonra da bel egzersizleri ve koruyucu tedavi ile desteklenmelidir.