Nöropatik ağrı nedir?
Toplumda görülme sıklığı yüzde 1 olan nöropatik ağrı, hastaların yaşam kalitelerini ciddi şekilde düşürebilen bir sağlık problemidir. Nöropatik ağrı, sinirlerde ortaya çıkan hasar, tahriş, lezyonlar veya hastalıklardan kaynaklanmaktadır. Kronik bir ağrı sendromudur ve direkt olarak sinir sistemini etkilediği için nöropatik ağrıların tedavisi de zorludur. Kimi vakalarda yıllar içinde ağrı şiddetini artırabilmektedir.
Nöropatik Ağrılar neden olur?
Nöropatik ağrıların en yaygın görülen nedenleri ise şöyledir:
- İltihaplar (Enflamasyon)
- Zona Zoster enfeksiyonları
- Kanser tedavileri (Kemoterapi – ilaç, radyoterapi-ışın tedavisi)
- Ameliyatlar
- İlerleyen yaşta sinirlerde meydana gelen deformasyonlar,
- Genetik bozukluklar,
- Tümörlerin sinirlere bası yapması
- Fıtıklar
- Beyin hasarları (İnme gibi)
- Şeker hastalığı (Diyabet)
- Tiroid hastalıkları,
- Anemi (Kansızlık),
- Pankreas hastalıkları ve kanserleri,
- Safra kesesi hastalık ve kanserleri,
- Barsak damarlarında emboli,
Nöropatik ağrı belirtileri nelerdir?
Nöropatik ağrıları olan hastalarda en yaygın görülen belirtiler şu şekilde sıralanır:
- Keskin, şiddetli, bıçak batmasını andıran ağrılar,
- Yanma,
- Karıncalanma,
- İğnelenme,
- Elektriklenme,
- Uyuşma hissi,
- Üşüme ve kimi vakalarda donma hissi,
- Dokunma ile ortaya çıkan ağrı.
Nöropatik ağrı çeşitleri
Nöropatik ağrılar diğer ağrılardan farklı karakterdedir. Hastalar hissettikleri ağrıyı keskin, şiddetli elektrik çarpmasına benzer, zonklayıcı ifadeleriyle tanımlar. Bu ağrılar geceleri şiddetlenme eğilimindedir.
3 tip nöropatik ağrı vardır.
- Normal şartlarda ağrıya neden olmayacak uyaranların ağrıya sebebiyet verdiği nöropatik ağrı tipine Allodini adı verilmektedir.
- Normalde hafif bir ağrıya neden olacak uyaranlar karşısında şiddetli ağrı hissedilmesi durumuna hiperaljezi denir.
- Dizestezi ise iğnelenme, karıncalanma yanma, kaşıntı benzeri hislerin seyreden nöropatik ağrı tipidir.
Nöropatik ağrıların Tanı ve Teşhisi
Tanı sürecinde radyolojik görüntüleme, kan tetkikleri ve çeşitli sinir ileti testlerinden faydalanır.
Nöropatik ağrılar nasıl tedavi edilir?
Nöropatik ağrılarda genelde ağrı kesiciler etkili olmadığı için daha farklı tedavi yaklaşımları devreye girmektedir. Beyne giden ağrı sinyallerini bloke edecek ilaçlarla tedavi denenebilir.
Nöropatik ağrı tedavisinde en etkili yöntemler ise şöyledir:
- Ağrı kesiciler,
- Morfin türevleri,
- Antideprassanlar,
- Antiepileptikler,
- Sinir blokları
- Sempatik gangliyon blokları
- Radyofrekans tedavisi
- Spinal kord stimülasyonu (ağrı pili)
Diyabetik nöropatik ağrı
Nöropatik ağrıların en yaygın görüldüğü hasta grubu diyabet hastalarıdır. Şeker hastalığının sinir damarlarına hasar vermesi bunun en temel nedenidir. Diyabet hastalarında ortaya çıkan nöropatik ağrıların en karakteristik belirtileri, el ve ayaklarda yanma, uyuşma, keçelenme hissidir. Diyabetik nöropatik ağrıların kontrol altına alınmasında, ilaç tedavisinin yanı sıra el ve ayak bakımının düzenli olarak yapılması, şekerin düzenlenmesi ve kontrol altında tutulması da önemlidir.