Yanan ağız sendromu aniden ortaya çıkabildiği gibi zamanla yavaş seyirde de gelişebilmektedir. Çoğu zaman altında yatan neden belirlenemediği için kalıcı tedavisi zorlu olmaktadır. Ancak çeşitli tedavi yöntemleri ile hastaların yaşadıkları rahatsızlık hissi giderilebilmektedir.
Bu rahatsızlık genelde menopoz sonrası kadınlarda, ileri yaşta, tütün ürünü kullanımında, gıda alerjisi olan kişilerde, diş protezi olanlarda, aşırı stres altındaki kişilerde görülmektedir.
Yanan Ağız Sendromu nedir?
Yanan ağız sendromu (Burning Mouth Syndrome), adından da anlaşılacağı gibi ağızda yanma hissine yol açan rahatsız edici bir rahatsızlıktır. Genellikle belirli bir neden olmaksızın ortaya çıkan ve kronik hale gelerek tekrarlayan bir yanma durumudur. Toplumun %2’sinde görülen bu hastalık, ağız bölgesinde dil, diş etleri, dudaklar, damak, yanak içlerini etkiler. Hastalar yaşadıkları rahatsızlığı; ağızları haşlanmış gibi hissettikleri şeklinde tanımlamaktadır.
Öte yandan hastalarda çoğunlukta tat alma duyusunda azalma da görüldüğü için, merkez sinir sistemi ile ilişkili bir defekt olabileceği de düşünülmektedir.
Yanan Ağız Sendromu belirtileri
Yanan ağız sendromunda ağrı ile birlikte;
- Uyuşma,
- Karıncalanma,
- Tat kaybı,
- Ağız kuruluğu,
- Ağızda metalik acımsı tat,
- Mide bulantısı,
- Yutkunmada güçlük,
- Baş dönmesi gibi semptomlar da izlenebilmektedir.
Yanan Ağız Sendromu neden olur?
Yanan ağız sendromu nöropatik ağrı olarak değerlendirilir ancak hastalığının kesin bir nedeni yoktur. Birincil (primer) tipteki Yanan Ağız Sendromu’nda tat ve ağrı duyuları ile ilgili sinirlerde anormal ağrı hissi ortaya çıkar.
İkincil tipteki Sekonder Yanan Ağız Sendromu ise şu nedenlere bağlı oluşabilmektedir:
- Gıda veya diş ürünü alerjileri
- epresyon
- Diyabet
- Reflü
- Kuru ağız
- Coğrafi dil
- Hipotiroidi (Tiroid bezinin yavaş çalışması)
- Kullanılan çeşitli ilaçlar
- Ağız enfeksiyonları
- Yetersiz ve/veya sağlıksız beslenme
- Diş sıkma
- Dil fırçalama
- Kötü diş protezleri
Yanan ağız sendromu ne kadar sürer?
Bu rahatsızlığı yaşayan hastaların merak ettikleri konulardan biri de hastalığın süresidir. Yanma hissi ekseriyetle gün boyu sürer, akşam en şiddetli seviyede hissedilir ancak hastalar uykularında ağrıdan şikayet etmezler.
Yanan ağız sendromu başlangıçta yavaş bir seyir izler ancak belirtiler ilerleyen süreçte şiddetlenebilir. Ağrı ve yanma hissi yıllar boyu devam edebilir.
Yanan Ağız Sendromunun Tanı ve Teşhisi
Yanan Ağız Sendromu’nun tanı ve teşhisinde öncelikle diş doktorları hastanın medikal geçmişini değerlendirir ve ağız muayenesini gerçekleştirir. Kesin teşhisin konulmasında hastanın ağrılarının günde en az 2 saat süreyle 3 ay boyunca devam ediyor olması önemli bir göstergedir.
Yine teşhis sürecinde kan tahlilleri ve çeşitli testler yapılmaktadır.
Yanan Ağız Sendromu nasıl tedavi edilir?
Birincil tipteki Yanan Ağız Sendromu’nun kesin bir tedavisi yoktur ancak rahatsızlık nevralji olarak kabul edilerek ağrıların hafifletilmesi ve kontrol altına alınarak hastanın yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik çeşitli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. İkincil Yanan Ağız Sendromu vakalarında ise belirtilere yol açan temel hastalık tedavi edilmektedir.
Yanan Ağız Sendromu’nun yol açtığı ağrı ve rahatsızlık hissinin giderilmesinde şu tedavi yöntemleri etkili olmaktadır:
- Hastanın yaşadığı şikayetlere göre sıkıntıları hafifletecek ilaç tedavisi
- Sinir blokları
- Radiofrekans uygulaması
- Yanan ağız sendromu olan hastaların dikkat etmesi gerekenler ise şunlardır:
- Sigara ve tütün mamulleri kullanılmamalıdır.
- Bol su tüketilmelidir.
- Ağız ve diş sağlığına önem verilmelidir.
- Diş protezlerinin hijyenine dikkat edilmeli; hassas dişlere uygun diş macunları kullanılmalıdır.
- Dil ucunu ısırma alışkanlığı olan hastaların bu alışkanlığı yenmeleri ise önemlidir.